Sławni Islandczycy w XV - XVIII wieku

Jón Arason (1484 –1550)

Ksiądz katolicki. Został biskupem w Hólar na północy Islandii w 1524 r. Był pierwszym, który wprowadził drukarstwo na Islandii, ok. 1530 r. Walczył energicznie przeciw wprowadzeniu religii luterańskiej i wzrostowi, towarzyszącej reformacji, ingerencji króla duńskiego w sprawy islandzkie. Jego wrogowie, uzyskawszy poparcie rządu duńskiego, w 1550 r. odrąbali mu ręce, a jesienią tegoż roku ścieli wraz z dwoma jego synami. W islandzkiej historii jest to uważane za jedno z najokrutniejszych morderstw dokonanych z zimną krwią. Stał się symbolem islandzkiej walki przeciw przemocy króla duńskiego. Bohater narodowy Islandii.

Oddur Gottskálksson (? – 1556)

Pisarz. W 1540 r. dokonał częściowego przekładu Nowego Testamentu na język islandzki. Zwolennik reformacji duńskiej w Islandii.

Gudbrandur Thórláksson (1542 – 1627)

Pisarz i tłumacz. Był biskupem w Hólar. W 1584 r. dokonał pełnego przekładu Biblii na język islandzki Gudbrandsbiblia.

Arngrimur Jónasson (1568 – 1648)

Historyk. Studia odbył na uniwersytecie w Kopenhadze. W 1609 r. wydał pierwszy obszerniejszy zarys historii i geografii Islandii Crymogea sive Rerum Islandicarum. W badaniach naukowych stosował początki naukowej krytyki przekazów i źródeł historycznych.

Gudmundur Andrjesson (? – 1654) 

Filolog. Owocem jego poszukiwań i badań był pierwszy w nauce islandzkiej słownik języka tego kraju Lexcon Islandicum.

Jón Magnússon (1610 – 1696)

Poeta. Autor poematu Historia moich cierpień, w którym atakował ciemnotę i przesądy. Uważał za niehumanitarne procesy oraz brutalne zasądzanie czarownic. 

Hallgrimur Pétursson (1614 – 1674)

Autor hymnów. Był wiejskim proboszczem i większość czasu żył w wielkim ubóstwie, w ostatnich latach swego życia cierpiał na trąd. Tworzył zarówno religijną jak i świecką poezję, ale bez porównania najbardziej znanymi jego dziełami są Hymny Pasyjne, biorące temat z męki i śmierci Chrystusa. Były one po raz pierwszy opublikowane w 1666 r. i od tego czasu były wznawiane więcej niż 60 razy. Jest niewiele książek bardziej drogich Islandczykom. Hymny były tłumaczone na wiele języków.

Thormondur Torfaeus (Torvesson) (1636 – 1719)

Historyk. Współtwórca nowożytnej myśli dziejopisarskiej kraju. Początkowo żył na dworze króla duńskiego Fryderyka III, a w 1662 r. został wysłany na badania naukowe do Islandii. Od 1667 r. był archiwariuszem królewskim, ale po śmierci króla popadł w niełaskę u jego następcy i został wysłany do Norwegii jako pisarz gminny. W badaniach naukowych korzystał z licznych rękopisów i sag nie zachowanych do dzisiaj. Opisał rzeczowo i obiektywnie dzieje Norwegii do 1387 r. w pracy Historia rzeczy norweskich (1711) oraz dzieje starożytnej Grenlandii (1706).

Árni Magnússon (1663 – 1730)

Uczony i kolekcjoner rękopisów. Większość swego życia mieszkał w Kopenhadze, gdzie był profesorem na uniwersytecie. Przywiózł wielką kolekcję islandzkich rękopisów, i chociaż część z nich została zniszczona w czasie pożaru Kopenhagi w 1728 r., to jednak najbardziej cenne ocalały. Swój zbiór zapisał w testamencie uniwersytetowi, a także zrobił zapis dla fundacji publikującej rękopisy i naukowców zajmujących się ich opracowywaniem. W latach 1702 – 1712 podróżował przez Islandię opracowując kataster kraju. W 1703 r. wykonał pierwszy kompletny spis ludności Islandii.

Jón Vidalin (1666 – 1720)

Pisarz, prawnik i teolog. Był biskupem w Skálholt. W pięknym języku wydawał zbiory kazań, a także do użytku kościelnego, psałterze i modlitewniki. Wydał słynną postylę do szerokiego użytku Huspostilla, mającą później wiele wydań.

Skúli Magnússon (1711 – 1794)

Urzędnik i reformator. W 1749 r. został namiestnikiem – urzędnikiem odpowiedzialnym za sprawy ekonomiczne w Islandii. Walczył przeciwko duńskiemu monopolowi handlowemu, który był ciężkim obciążeniem dla narodu i krajowego życia gospodarczego. Podjął próby założenia kilku krajowych zakładów przemysłowych i wprowadził liczne reformy stosowanych tam metod produkcyjnych, niestety w ogólności jego trudy przyniosły niepowodzenia. Odegrał wielką rolę w promowaniu rozwoju Reykjaviku i jest nazywany ojcem miasta.

Eggert Ólafsson (1726 – 1768)

Przyrodnik i poeta. Objechał całą Islandię dążąc do zbadania geografii i dzikiego życia kraju Opublikował nadzwyczajną książkę o swoich podróżach, tłumaczoną na wiele języków. Napisał kilka poematów dydaktycznych w przystępnym stylu, ale poza tym jego strofy były tworzone w manierze XVIII- wiecznego racjonalizmu. Śmierć jego i jego żony przez utopienie u wybrzeży Islandii okryła rodaków wielką żałobą.