Mało kto wie, że Islandia jeszcze nie tak dawno, za panowania Duńczyków, była dostawcą sokołów dla wielu władców europejskich. Polowanie z sokołem było sportem przeznaczonym dla bardzo bogatych ludzi. Historia sokolnictwa sięga tysięcy lat - w Mezopotamii w ruinach Chorsabadu znaleziono reliefy przedstawiające sokolników, a  w  Egipcie  sokół  był  ptakiem  świętym. W roku 818 cesarz Karol Wielki wydał przepisy regulujące sprawy sokolnictwa i ustalające surowe kary dla    tych,   którzy   je   łamali.   Cesarz Karol V założył w 1539 r.  w  Holandii  cech  sokolników.  Szach  perski w roku 1681 miał na swoim dworze aż 800 sokołów.

    Jest kilka gatunków sokołów - falco rusticolus, falco peregrinus i kilka innych, m.in. falco columbarius, zwany też merlinem, z którym szczególnie lubiły polować piękne panie.    

Jednak najbardziej cenione były sokoły islandzkie. Mieszkańcy wyspy musieli łowić młode sokoły jako daninę na dwór królów Danii, którzy ptaki wytresowane do łowów ofiarowywali zaprzyjaźnionym władcom. Łowiono    młode    ptaki,   które  co  dopiero   wyfrunęły z gniazd,  gdyż  takie najlepiej nadawały się  do  tresury. Z gniazd młodych nie wybierano. Łowić sokoły było wolno tylko Islandczykom i to na podstawie specjalnego zezwolenia. Złapane ptaki trzymane były w XVIII i XIX wieku w Reykjaviku w specjalnym domu, zwanym „Domem sokołów”.  Stamtąd, co pewien czas, przenoszono je podziemnym przejściem do portu, gdzie ładowano na statek płynący do Danii. Dom ten istnieje do dzisiaj, a jego historię przypomina drewniany sokół na szczycie dachu.

   Na Islandii sokoły gnieżdżą się w okolicach jeziora Mývatn i nad samym jeziorem. Bez specjalnego zezwolenia nie wolno fotografować tych ptaków oraz ich gniazd.  Jest  to  surowo  karane   wysokimi   grzywnami, a nawet pięcioletnim zakazem wjazdu do Islandii i do wszystkich państw skandynawskich! W ten sposób władze chronią cenne ptaki przed zagładą, gdyż sokół niepokojony przez ciekawskich, opuszcza gniazdo.

   W XIX w. nastąpił prawie zupełny upadek sokolnictwa. Obecnie poluje się z sokołem, w niewielkim zresztą zakresie, w Wielkiej Brytanii, Niemczech i Francji. Tam też istnieją stowarzyszenia miłośników sokołów. Również w Polsce wzrasta zainteresowanie tymi ptakami.

   W Islandii ustanowiono Order Sokoła „Islenska falkaorda”. Jest on nadawany również cudzoziemcom zasłużonym w szerzeniu kultury islandzkiej. W Polsce to cenne odznaczenie otrzymało kilkanaście osób, w tym kilku członków naszego Towarzystwa. 

S.Z.